หน่วยที่ ๖

การจัดการเรียนการสอนแบบโครงงาน

  แนวคิด   การสอนแบบโครงงานเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียน  เรียนรู้เรื่องใดเรื่องหนึ่งตามความสนใจของผู้เรียนอย่างลุ่มลึก  โดยผ่านกระบวนการหลักคือ กระบวนการแก้ปัญหา  ผู้เรียนจะเป็นผู้ลงมือปฏิบัติเพื่อค้นหาคำตอบด้วยตนเอง  จึงเป็นการเรียนรู้จากการได้มีประสบการณ์ตรงจากแหล่งเรียนรู้

 ความหมาย    การจัดการเรียนการสอนแบบโครงงาน คือ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่จัดประสบการณ์ให้แก่นักเรียนเหมือนกับการทำงานในชีวิตจริง

 วัตถุประสงค์    การจัดการเรียนการสอนแบบโครงงานมีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักเรียน

1. มีประสบการณ์โดยตรง

2. ได้ทำการทดลองและพิสูจน์สิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเอง

3. รู้จักการทำงานอย่างมีระบบ  มีขั้นตอน

4. ฝึกการเป็นผู้นำและผู้ตามที่ดี

5. ได้เรียนรู้วิธีการแก้ปัญหา

6. ได้รู้จักวิธีการต่าง ๆ ในการแก้ปัญหา

7. ฝึกวิเคราะห์  และประเมินตนเอง

 ประเภทของโครงงาน

1. โครงงานแบบสำรวจ

2. โครงงานแบบทดลอง

3. โครงงานสิ่งประดิษฐ์

4. โครงงานทฤษฎี

รูปแบบการจัดทำโครงงาน

1. ชื่อโครงงาน

2. คณะทำงาน

3. ที่ปรึกษา

4. แนวคิด / ที่มา / ความสำคัญ

5. วัตถุประสงค์ / จุดมุ่งหมาย

6. ขั้นตอนการดำเนินงาน / วิธีการศึกษา

7. แหล่ง / สถานศึกษา (ถ้ามี)

8. วัสดุ  อุปกรณ์

9. งบประมาณ

10. ระยะเวลาการดำเนินงาน

11. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

ขั้นตอนในการสอนทำโครงงาน      การจัดการเรียนการสอนแบบโครงงานมี  4  ขั้นตอน คือ

1. กำหนดความมุ่งหมายและลักษณะโครงงานโดยตัวนักเรียนเอง

2. วางแผนหรือวางโครงงาน  นักเรียนต้องช่วยกันวางแผนว่าจะทำอะไร  ใช้วิธีการหรือกิจกรรมใด  จึงจะบรรลุจุดมุ่งหมาย

3. ขั้นดำเนินการ  ลงมือทำกิจกรรมหรือแก้ปัญหา

4. ประเมินผล  โดยประเมินว่ากิจกรรมหรือโครงงานนั้นบรรลุผลตามความมุ่งหมายที่กำหนดไว้หรือไม่  มีข้อบกพร่อง  และควรแก้ไขให้ดีขึ้นอย่างไร

 วิธีการทำโครงงาน

1. ประชุมปรึกษาหารือ  เพื่อหาข้อสรุปเกี่ยวกับหัวข้อของโครงงาน  จากสิ่งต่อไปนี้

- การสังเกต หรือตามที่สงสัย

- ความรู้ในวิชาต่าง ๆ 

- จากปัญหาใกล้ตัว  หรือการเล่น

- คำบอกเล่าของผู้ใหญ่  หรือผู้รู้

2. เขียนหลักการ  เหตุผล  ที่มาของโครงงาน

3. ตั้งวัตถุประสงค์ของการทำโครงงาน

4. กำหนดวิธีการศึกษา เช่น  การสำรวจ  การทดลอง  เป็นต้น

5. นำผลการศึกษามาอภิปรายกลุ่ม

6. สรุปผลการศึกษา   โดยการอภิปรายกลุ่ม

ประโยชน์ของการเรียนรู้โดยใช้โครงงาน

1.เป้าหมายทางสติปัญญาและเป้าหมายทางจิตใจของเด็ก (Intellectual Goals and the Life of the Mind) คือการจัดการเรียนการสอนแบบเตรียมความพร้อม มุ่งให้เด็กมี ปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมอย่างหลากหลาย และการมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งต่างๆ รอบตัว  

2. ความสมดุลของกิจกรรม (Balance of Activities) การสอนแบบโครงการจะทำให้ผู้เรียน ได้ปฏิบัติกิจกรรมทั้งที่เป็นกิจกรรมทางวิชาการ ใช้กิจกรรมเป็นสื่อทำให้เกิดการเรียนรู้ เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ทำกิจกรรม ค้นหาความรู้ เป็นการเรียนรู้ผ่านการเล่นและการมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมต่าง ๆที่อยู่รอบตัว 

3. โรงเรียนคือส่วนหนึ่งของชีวิต (School as Life) การเรียนการสอนในโรงเรียนต้องเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตของเด็ก ไม่ใช่แยกออกจากชีวิตประจำวันโดยทั่วไป